Nowe gwarancje dla nieletnich w postępowaniu karnym

Opublikowano: 28.04.2023
Ochrona praw dzieciPrawo karneSądownictwo i wymiar sprawiedliwości
Ustawa wprowadza dodatkowe gwarancje procesowe dla osób poniżej 18 roku życia w postępowaniu karnym, w tym prawo do obecności osoby wspierającej oraz specjalne pouczenia dostosowane do wieku.

Kogo dotyczy?

Osoby poniżej 18 roku życia będące podejrzanymi lub oskarżonymiPrzedstawiciele ustawowi nieletnichAsystenci rodzinySądy i organy ściganiaObrońcy w sprawach karnych

Najważniejsze zmiany

  • Wprowadzenie prawa do obecności osoby wspierającej (przedstawiciela ustawowego, opiekuna lub asystenta rodziny) podczas rozpraw i posiedzeń z udziałem nieletniego
  • Obowiązkowe sporządzanie wywiadu środowiskowego dla oskarżonych poniżej 18 roku życia
  • Specjalne pouczenia o prawach dostosowane do wieku i możliwości percepcyjnych nieletnich
  • Dodatkowe gwarancje przy zatrzymaniu osoby nieletniej w związku z europejskim nakazem aresztowania
  • Zmiany w przepisach dotyczących ochrony nieletnich przed pornografią i wykorzystywaniem seksualnym

Praktyczne skutki dla obywateli

Średni wpływ - Nieletni w postępowaniu karnym otrzymają większe wsparcie psychologiczne i prawne dzięki obecności osoby wspierającej. Pouczenia o prawach będą dostosowane do wieku i możliwości percepcyjnych, co zwiększy ich zrozumienie przez młodych podejrzanych. Wprowadzenie obowiązkowego wywiadu środowiskowego pozwoli sądowi lepiej poznać sytuację nieletniego. Zmiany mają na celu ochronę praw dzieci i dostosowanie polskiego prawa do standardów unijnych.

Terminy i wdrożenie

Wejście w życie większości przepisów
15.02.2024
Wejście w życie zmian w Kodeksie karnym i Kodeksie karnym skarbowym
12.05.2023

Kontekst

Ustawa stanowi implementację dyrektyw Parlamentu Europejskiego i Rady UE dotyczących gwarancji procesowych dla dzieci będących podejrzanymi lub oskarżonymi w postępowaniu karnym oraz zwalczania niegodziwego traktowania w celach seksualnych i wykorzystywania seksualnego dzieci. Zmiany mają na celu dostosowanie polskiego prawa do standardów europejskich w zakresie ochrony praw dzieci w postępowaniu karnym.

Powyższe podsumowanie zostało wygenerowane przy pomocy sztucznej inteligencji (Claude AI) na podstawie pełnej treści ustawy. Ma ono charakter wyłącznie informacyjny i nie stanowi oficjalnej interpretacji przepisów prawa. W celu uzyskania wiążących informacji, należy zapoznać się z pełnym tekstem ustawy.