Większe uprawnienia sołectw i młodzieżowe rady

Opublikowano: 21.10.2025
Administracja publicznaFinanse publiczneSamorząd terytorialny
Ustawa rozszerza kompetencje jednostek pomocniczych gmin (sołectw, osiedli) oraz wprowadza możliwość tworzenia młodzieżowych rad tych jednostek, dając lokalnym społecznościom większy wpływ na decyzje dotyczące ich obszaru.

Kogo dotyczy?

Jednostki pomocnicze gmin (sołectwa, osiedla)Organy wykonawcze jednostek pomocniczych (sołtysi, przewodniczący zarządów osiedli)Młodzież w gminachSamorządy gminneOrganizacje pozarządowe działające lokalnie

Najważniejsze zmiany

  • Możliwość tworzenia młodzieżowych rad jednostek pomocniczych (sołectw, osiedli) z prawem opiniowania uchwał dotyczących młodzieży
  • Wprowadzenie ubezpieczenia OC i NNW dla sołtysów i przewodniczących zarządów osiedli
  • Możliwość powołania konwentu przewodniczących organów wykonawczych jednostek pomocniczych jako ciała doradczego wójta/burmistrza
  • Możliwość upoważnienia sołtysów do zawierania umów związanych z zarządzaniem mieniem komunalnym
  • Rozszerzenie funduszu sołeckiego na inne jednostki pomocnicze niż sołectwa

Praktyczne skutki dla obywateli

Średni wpływ - Mieszkańcy małych społeczności lokalnych zyskają większy wpływ na decyzje dotyczące ich najbliższego otoczenia. Młodzież będzie mogła aktywniej uczestniczyć w życiu publicznym poprzez młodzieżowe rady sołectw czy osiedli. Sołtysi i przewodniczący zarządów osiedli otrzymają większe kompetencje oraz ochronę ubezpieczeniową podczas wykonywania obowiązków. Jednostki pomocnicze inne niż sołectwa (np. osiedla w miastach) będą mogły korzystać z mechanizmu podobnego do funduszu sołeckiego.

Terminy i wdrożenie

Wejście w życie ustawy
01.01.2026
Dostosowanie statutów jednostek pomocniczych z istniejącymi młodzieżowymi radami
do 01.07.2026
Dostosowanie statutów młodzieżowych rad jednostek pomocniczych
do 01.07.2026

Kontekst

Ustawa wpisuje się w trend wzmacniania samorządności na najniższym szczeblu oraz włączania młodzieży w procesy decyzyjne. Rozszerza ona kompetencje jednostek pomocniczych gmin, które dotychczas miały ograniczone możliwości działania. Szczególnie istotne jest umożliwienie tworzenia młodzieżowych rad na poziomie sołectw i osiedli, co może przyczynić się do większego zaangażowania młodych ludzi w sprawy lokalne.

Powyższe podsumowanie zostało wygenerowane przy pomocy sztucznej inteligencji (Claude AI) na podstawie pełnej treści ustawy. Ma ono charakter wyłącznie informacyjny i nie stanowi oficjalnej interpretacji przepisów prawa. W celu uzyskania wiążących informacji, należy zapoznać się z pełnym tekstem ustawy.